Bánh xu xê Bình Định hay (còn được gọi là bánh phu thê) là loại bánh cổ truyền Việt Nam được gói theo truyền thống của người xứ Nẫu. Bánh có màu tươi xanh của lá dứa, bên ngoài cùng là lớp lá dừa xanh rất bắt mắt. Bánh xu xê có vỏ bánh làm bằng lá dừa chụp vào nhau, vỏ ngoài lớn hơn vỏ trong chừng một vài ly. Bánh có màu xanh hoặc màu đỏ, nhân được làm từ đậu xanh, bánh khi hoàn thành xong sẽ có màu trong veo, có thể nhìn thấy được phần nhân ở bên trong. Là loại bánh tượng trưng cho tình yêu đôi lứa, hay xuất hiện trong các dịp lễ cưới. Cùng tìm hiểu sâu hơn về ý nghĩa và cách làm bánh xu xê trong bài dưới đây:
Mục Lục
Ý nghĩa tên bánh xu xê và bánh phu thê
Đúng như tên gọi là bánh “phu thê”, tại Việt Nam chúng ta, loại bánh này thường được sử dụng như một lễ vật đựng trong các tráp ăn cưới, ăn hỏi. Trong đám cưới hỏi người ta cũng dùng bánh này làm món tráng miệng cũng rất phù hợp.
Vậy vì sao bánh này có tên gọi là phu thê, cùng tìm hiểu nguồn gốc sau đây: Truyền thuyết xa xưa tuyên truyền rằng khi vua Lý Anh Tông ra trận chiến đấu thì người vợ ở nhà đã xuống bếp tự tay làm những chiếc bánh này để gửi ra cho chồng vì thương chồng vất vả. Vua ăn thấy bánh này ngon. Cảm động trước tình yêu và hành động quan tâm của người vợ, nên vua Lý Anh Tông đã đặt tên chiếc bánh là “ Bánh xu xê” hay còn được gọi là bánh phu thê. Cũng vì vậy mà bánh luôn được bó thành cặp, tượng trưng cho tình cảm son sắc vợ chồng.
Đến Quy Nhơn hãy ghé Nem Chợ Huyện Quy Nhơn nơi bánh những chiếc bánh xu xê Bình Định khá nổi tiếng, bạn có thể mua về làm quà biếu hoặc đặc làm sính lễ cho lễ cưới hỏi.
Nguyên liệu làm bánh xu xê Bình Định
Làm bánh xu xê có khó không và nguyên liệu chính của bánh là gì. Và khi ăn bánh có vị dai của bột, sần sật của dừa tấm bánh lẫn vị mềm thơm của đậu xanh và vị ngọt thanh tạo nên hương vị đặc trưng của món bánh này, chắc chắn ăn một lần là thích.
Tuy có vẻ ngoài không quá nổi bật nhưng bánh phu thê được chế biến rất kỳ công, từ bước chọn lọc nguyên liệu cho đến thành phẩm. Bột để làm bánh phải là loại bột gạo, một số nơi sử dụng bột năng để làm loại bánh này. Sau khi có bột xong, phải đem phơi cho thật khô trong khoảng 15 ngày mới tiến hành làm bánh. Nhân bánh làm từ một loại nguyên liệu quen thuộc là đậu xanh được nghiền mịn, trộn với đường và cơm dừa. Một chiếc bánh phu thê truyền thống xứ Nẫu sẽ được gói bằng 2 thứ lá: bên ngoài là lá dừa và bên trong là lá chuối.
Để tạo màu cho bánh, đa số mọi người dùng lá dứa để làm màu xanh, hoặc lá gấc làm màu đỏ. Trong công thức làm bánh xu xê, sẽ được chia ra hai phần là vỏ bánh và nhân bánh, cụ thể như sau:
Nguyên liệu làm vỏ bánh xu xê
- 250 gam bột gạo
- 450ml nước
- 50 gam đường
- Lá dứa: 1 nắm
- 1 quả dừa non
- 1/4 thìa cafe muối
- Mè rang chín
Nguyên liệu làm nhân bánh xu xê
- 150 gam đậu xanh không vỏ
- 1/4 thìa cafe muối
- Vani
- 50 gram đường
- 1 thìa dầu ăn
Xem thêm đặc sản Nước mắm nhĩ Bình Định cũng được nhiều người yêu thích và mua về làm quà khi du lịch hoặc ghé ngang qua xứ Nẫu.
Cách làm bánh xu xê Bình Định ngon khó cưỡng
Tuy không yêu cầu sự tỉ mỉ và khéo léo quá cao nhưng bánh xu xuê lại cần sự kiên nhẫn do các công đoạn làm bánh khá mất thời gian và công sức. Đặc sản Bình Định không chỉ có bánh xu xê mà còn có Bánh ít mặn Bình Định, những loại bánh này bạn nên ăn thử hoặc mua về làm quà khi đến Bình Định.
Xem cách làm bánh xu xê ngon theo những bước cụ thể dưới đây:
Bước 1: Vo gạo & mang bột gạo phơi khô
Công đoạn đầu tiên là chế biến phần vỏ bánh, gạo sẽ được đem đi vo sạch, để ráo nước rồi xay thành thứ bột trắng mịn. Bột gạo không dùng liền mà phải mang đi lọc và phơi khô khoảng 15 ngày để không bị nát khi nấu bánh.
Bước 2: Trộn bột lọc với nước & nấu chín
Bước kế tiếp, trộn bột lọc với nước theo tỉ lệ 1: 2, tức là 1 kg bột sẽ trộn cùng với 2 lít nước. Để tạo nên mùi thơm đặc trưng của chiếc bánh thì cho thêm một chút nước hoa bưởi. Bột sau khi trộn sẽ được mang đi nấu chín, khi nấu nên để lửa ở mức vừa phải, quấy đều tay để bột chín đều và không bị cháy khét.
Bước 3: Làm nhân bánh xu xê
Nhân bánh xu xê là sự kết hợp giữa đậu xanh, dừa tươi bào sợ và đường cát trắng. Đậu xanh sau khi được ngâm và đãi sạch vỏ sẽ được đem đi đồ chín cho đến khi hạt đỗ nở ra, căng bóng mà bị không nát hoặc bở vụn giữa hai đầu ngón tay là đạt được yêu cầu. Đỗ xanh chín tán nhuyễn cho thật mịn, rồi đem trộn đều với đường cát trắng.
Về phần dừa sợi thì sử dụng dừa già để bánh có vị béo hơn. Dùng cây nạo nạo cơm dừa và nạo thành sợi dài cỡ 5 đến 10 phân. Dừa sau khi bào sẽ trộn với nhân đậu xanh bên trên sẽ tạo nên một loại nhân vừa béo ngọt và vàng mịn.
Bước 4: Gói bánh xu xê
Vỏ và nhân bánh đã sẵn sàng, giai đoạn cuối cùng thể hiện sự khéo léo của bàn tay là tạo ra những chiếc bánh đẹp mắt rồi mang đi hấp chín. Sản phẩm hoàn thành là thứ bánh có vỏ trong suốt, nổi bật màu vàng của nhân đậu bên trong với mùi thơm đặc trưng của hương hoa bưởi.
Để hoàn thành một sản phẩm khéo léo nhất thì còn phụ thuộc vào phần vỏ lá dừa bên ngoài cùng của bánh, là một trong những phần quan trọng không thể thiếu.
Bánh phu thê quy nhơn ( phu thê) là một trong những đặc sản nổi tiếng tại miền Trung đặc biệt là quê choa xứ Nẫu Bình Định. Nếu bạn ở quá xa hay chưa có dịp về miền đất Võ để thưởng thức bánh phu thê bình định thì có thể đặt mua tại Nem Chợ Huyện Quy Nhơn.
Bài viết liên quan: